Atatürk Kültür Merkezi (AKM), 8 Ekim 2025 tarihinde, TURYİD tarafından düzenlenen 5. Global GastroEkonomi Zirvesi’ne ev sahipliği yaptı. “Kesişme Noktası” temasıyla gerçekleştirilen zirve, gastronomi sektörünün liderlerini, akademisyenleri, yatırımcıları ve sanatçıları bir araya getirdi. TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer ve Zirve Komitesi Başkanı Ebru Koralı’nın öncülüğünde düzenlenen etkinlik, gastronominin iklim krizi, mavi ekonomi, sürdürülebilirlik ve kültürel diplomasiyle kesişen yönlerini ele aldı.

Kaya Demirer: “Gastronomi, küresel bir ekonomik güç”

Zirvenin açılışında konuşan Kaya Demirer, gastronominin artık sadece bir mutfak sanatı değil, küresel çapta milyarlarca dolarlık bir ekonomik güç olduğunu vurguladı. Demirer, “Anadolu’nun zengin coğrafyası, gastronomide yaratıcılığın ve çeşitliliğin kaynağı. Ancak bu miras, aynı zamanda bir sorumluluk. Gastronomi, tarladan sofraya, denizden kültüre uzanan bir ekosistemin parçası. İklim kriziyle birlikte ‘Yarın ne yiyeceğiz?’ sorusunu değil, ‘Yarın ne yetiştirebileceğiz?’ sorusunu sormalıyız” dedi. Türkiye’nin son 25 yılda 2,23°C sıcaklık artışı ile Avrupa’nın en hızlı ısınan ülkelerinden biri olduğunu belirten Demirer, Tarım 4.0, döngüsel ekonomi ve su yönetimi gibi yenilikçi çözümlerle sektörde dönüşümün şart olduğunu ifade etti.

Gastronomi turizmi 1,1 trilyon dolarlık dev bir pazar

Demirer, gastronomi turizminin dünya genelinde 1,1 trilyon dolarlık bir hacme ulaştığını, yiyecek-içecek sektörünün ise 3 trilyon doları aşan bir ekonomi yaratarak 357 milyon kişiye istihdam sağladığını belirtti. Türkiye’de sektörün 900 milyar TL’lik bir büyüklüğe sahip olduğunu ve 2 milyona yakın kişiye iş imkânı sunduğunu aktaran Demirer, TURYİD bünyesindeki 350 markanın 3 binden fazla şubesi ve 150 binden fazla çalışanıyla yılda 200 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırladığını vurguladı. “İyi tarım olmadan iyi gastronomi olmaz. Üreticiye destek, adil gelir dağılımı ve çevresel sürdürülebilirlik, sektörün geleceği için kritik” dedi.

“Türetici” çağında yeni bir gastronomi anlayışı

Demirer, günümüzde yalnızca tüketici değil, “türetici” kavramının ön planda olduğunu ifade etti: “Türeticiler, doğa dostu işletmeleri tercih eden, yerel mirası destekleyen ve sürdürülebilirliği önemseyen bireyler. Bu kitle, sektörün geleceğini şekillendiriyor. Restoran, festival ya da turizm deneyimlerinde çevreye duyarlı seçimler yapanlar, artık bizim dönüşüm ortaklarımız.” Sürdürülebilir gastronominin işletmelerin ekonomik temellerine de bağlı olduğunu belirten Demirer, Bahşiş Yasası gibi düzenlemelerle sektördeki gelir dengesinin korunması gerektiğini ve kayıt dışı bahşişlerin yol açtığı yaklaşık 100 milyar TL’lik kaybın şeffaflaşması için servis ücretinin hesaplara eklenmesi gerektiğini vurguladı.

Zirvede küresel vizyonlar paylaşıldı

Zirve, Türkiye ve dünyadan gastronomi, turizm, akademi ve sanat dünyasının önde gelen isimlerini üç farklı oturumda bir araya getirdi. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Kültür ve Turizm Bakanlığı Başdanışmanı Tayfun Topal, Michelin Yıldızlı Şef Ivan Brehm, Gastronomi Uzmanı Levon Bağış, Prof. Dr. Emre Alkin, Terroir Hospitality Kurucusu Arlene Stein gibi isimler, gastronominin sürdürülebilirlik, teknoloji ve kültürel diplomasiyle kesişen yönlerini tartıştı. Coğrafi işaretli ürünlerden deniz yaşamının korunmasına, yeşil sosyo-ekonomiden tarımsal inovasyona kadar geniş bir yelpazede bilgi ve deneyimler paylaşıldı.

Zirve, gastronomi sektörünün geleceğini şekillendirecek yenilikçi yaklaşımları ve küresel iş birliği fırsatlarını ortaya koyarak, “Kesişme Noktası” temasını tüm yönleriyle ele aldı.