Mezopotamya’nın lezzet mirası Diyarbakır’da canlandı

7. Mezopotamya Gurme ve Yöresel Lezzetler Fuarı, 172 Firma ve Binlerce Ziyaretçiyle Tarihi Bir Buluşmaya Sahne Oldu

Bereketli Mezopotamya ovalarının kadim lezzetlerini modern gastronomi dünyasıyla buluşturan 7. Mezopotamya Gurme ve Yöresel Lezzetler Fuarı, Mezopotamya Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi’nde 18-23 Kasım tarihleri arasında unutulmaz bir şenliğe dönüştü. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) iştiraki Mezopotamya Fuarcılık tarafından organize edilen etkinlik, 60 ilden 172 firmanın katılımıyla Türkiye’nin dört bir yanından gelen yöresel tatları Diyarbakır’ın tarihi dokusuyla harmanladı. Geçen yıl 347 bin 641 ziyaretçiyle rekor kıran fuar, bu kez de gastronomi tutkunlarını, şefleri, akademisyenleri ve girişimcileri bir araya getirerek bölgenin ekonomik ve kültürel potansiyelini gözler önüne serdi. Favori Lezzetler ekibi olarak davetli olduğumuz bu eşsiz organizasyonda, Yayın Yönetmenimiz Tuncay Tapar workshop’larda moderatörlük yaparak sektörün nabzını tuttu ve onlarca firma ile verimli networking fırsatları yakaladı. Fuar, sadece bir sergi alanı olmanın ötesinde, Mezopotamya’nın gastronomik mirasını geleceğe taşıyan bir köprü görevi gördü. Açılış töreninde DTSO Başkanı Mehmet Kaya, “Bu fuar, sadece ürünlerin sergilendiği bir mekan değil; Mezopotamya’nın bereketli topraklarından doğan lezzetlerin ulusal ve uluslararası pazarlara açıldığı bir platform” diyerek etkinliğin stratejik önemini vurguladı. Diyarbakır İl Tarım ve Orman Müdürü Adil Alan ise, “Diyarbakır, Türkiye’de koza üretiminde yüzde 77’lik payla birinci, manda sayısında ikinci, koyun varlığında dördüncü sırada. Bu fuarlar, tescilli ürünlarımızın katma değerini artırarak Türkiye’ye ve dünyaya tanıtıyor” sözleriyle bölgenin tarımsal gücünü öne çıkardı. Açılışa Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Zerrin Türk, ilçe belediye eşbaşkanları ve sivil toplum temsilcileri de katılarak fuarın yerel kalkınmadaki rolüne dikkat çekti. Fuarın Tarihsel Gelişimi: Mezopotamya’dan Modern Gastronomi Köprüsü Mezopotamya Fuarcılık’ın kökleri, Diyarbakır’ın 12 bin 500 yıllık medeniyet mirasına dayanıyor. Bölgenin fuarcılık geleneği, antik Mezopotamya ve Hitit uygarlıklarında düzenlenen panayırlara uzanırken, modern anlamda DTSO’nun 2010’lu yıllardaki girişimleri ile şekillenmeye başladı. İlk Mezopotamya Gurme Fuarı, 2019 yılında pandemi öncesi dönemde Favori Lezzetler’inde yer aldığı küçük ölçekli bir etkinlik olarak hayata geçirildi ve yöresel ürünlerin markalaşma sürecine odaklandı. İkinci ve üçüncü edisyonlar, 2021-2022’de turizm ve gastronomi entegrasyonuyla genişledi. Dördüncü fuar, 2023’te 100’den fazla firma ve 200 bin ziyaretçiyle rekor kırdı, coğrafi işaretli ürünlerin tescil oranını yüzde 30 artırdı. Beşinci ve altıncı edisyonlar (2024), kuraklık ve iklim değişikliği temalı panellerle sürdürülebilir gastronomiye odaklandı; geçen yılki etkinlikte 59 ilden 170 firma ve 347 bin ziyaretçiyle zirveye ulaştı. Bu yılki yedinci edisyon ise, 10 bin metrekarelik alanda 172 firma ile en kapsamlısı oldu. Mezopotamya Fuarcılık Genel Müdürü’nün ifadesiyle, “Fuar, yöresel ürünlerin yeni pazarlara açılmasında kilit rol oynuyor; geçen yıl 50’den fazla firma uluslararası anlaşma imzaladı.” Etkinlik, TOBB’un 2019 Fuarcılık Raporu’nda vurgulanan gibi, global fuar ekonomisinin (yılda 31 bin etkinlik) yerel bir yansıması olarak, Diyarbakır’ı gastronomi turizminin yükselen yıldızı haline getiriyor. Fuarnın Önemi: Lezzet Ekonomisi ve Kültürel Mirasın Geleceğe Taşınması Mezopotamya Gurme Fuarı, sadece bir lezzet şöleni değil; ekonomik kalkınma, kültürel koruma ve turizm entegrasyonunun somut bir örneği. Yerleşik tarımın beşiği Mezopotamya’da, Diyarbakır’ın 59 coğrafi işaretli yemeği (ciğer kebabı, kadayıf, örgü peyniri gibi) fuarda vitrine çıkarak markalaşma ve ihracat fırsatları yakaladı. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın desteklediği etkinlik, kuraklık tehdidine karşı basınçlı sulama gibi yenilikleri öne çıkarırken, gastronomi turizminin klasik turizmin iki katı hızla büyüdüğünü hatırlatıyor. DTSO verilerine göre, fuar katılımcılarının yüzde 40’ı yeni iş bağlantıları kurdu; örneğin Gaziantep’ten gelen baharat firmaları, Van’dan katılan peynir üreticileriyle tedarik zincirleri oluşturdu. Kültürel açıdan, fuar Mezopotamya’nın “gastronomi başkenti” kimliğini pekiştiriyor. Esra Tapar gibi gastronomi yazarları, “Bu topraklar, dönerin Almanya’da, yoğurdun Yunanistan’da pazarlandığı bir dünyada kendi lezzetlerimizi sahiplenmeli” diyor. Ziyaretçi anketlerinde, katılımcıların yüzde 85’i “kültürel mirasın korunmasına katkı sağlıyor” yanıtını verdi. Ayrıca, fuar kadın girişimcileri ve genç şefleri teşvik ederek istihdam yaratıyor; örneğin Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi standında 21 farklı lezzet ikram edilerek yerel kadın kooperatifleri öne çıkarıldı. Katılımcı Firmalardan Renkli Portreler: Yöresel Tatların Hikayeleri Fuar, 172 firmanın stantlarında adeta bir Türkiye lezzet atlası çizdi. İstanbul, Kayseri, Adana, Erzurum, Gaziantep, Van ve Mardin gibi illerden gelen katılımcılar, bakliyat, hububat, baharat, et ürünleri, süt mamulleri ve kuru gıdaları sergiledi. Gaziantep’ten katılan “Antep Fıstığı Kooperatifi” standı, coğrafi işaretli fıstık ezmelerini tadım etkinlikleriyle tanıtırken, Van’dan gelen “Örgü Peyniri Üreticileri”, geleneksel yoğurma tekniklerini demo yaptı. Malatya kayısısı, Şanlıurfa isotu ve Diyarbakır burma kadayıfı, tütsülenmiş et, silvano makarna gibi ürünler, ziyaretçilerden yoğun ilgi gördü. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi standı, 34 çeşit coğrafi işaretli ürünle (danuk, içli köfte, hılorik aşı) fuarın yıldızıydı. TKDK Diyarbakır gibi kurumlar, IPARD destekli girişimcileri teşvik ederken, Bingöl’den Hatay’a uzanan stantlar, “Mezopotamya Raf Buluşması” çalıştayıyla tedarik zincirlerini güçlendirdi. Ziyaretçi yorumlarında, “Bu fuar, sofralarımızı renklendiren bir hazine” sesleri yükseldi. Favori Lezzetler ekibi olarak, Tuncay Tapar’ın moderatörlüğünde yaptığımız networking’lerde, 20’den fazla firma ile iş birliği protokolleri imzalandı; örneğin bir OX BARBEKÜ - SMOKEHOUSE ile ortak workshop planlandı. Workshop’lardan Ayrıntılı Bir Lezzet Yolculuğu: Şeflerin Ellerinde Canlanan Miras Fuarın kalbi, workshop ve panellerde attı. Açılış Konuşmaları Kordele Kesimi ve Fuar Alanı Stand Ziyaretlerinin ardından Şef Ufuk Evrim Karadağ’ın Loznik (Edirne Saray Mutfağı) workshopuyla sahne aldı. Masterchef Leyla Altıntaş Diyarbakır Coğrafi İşaretli Kabak Meftunesi Workshopuyla, Sevdet Ayhan Diyarbakır Coğrafi İşaretli Kabak Meftunesi Workshopyla, Favori Lezzetler CEO’su Tuncay Tapar moderatörlüğünde Şef Fırat Yakut Marine Edilmiş Tandır Dana Kaburga Workshopyla, girişimci Xebat Orhan Tütsülenmiş Et Workshopuyla, eğitmen şef Tahir Edebalı Mutancana (Edirne Saray Mutfağı) Workshopyla, girişimci Bilal Yakut Diyarbakır Patentli Çikolatalı Çiğköfte Workshopyla, şef Deniz Yakut’un Diyarbakır Coğrafi İşaretli Habenisk Çorbası Workshopuyla devam etti. Dicle Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Çağdaş Ertaş moderatörlüğünde “Evvelden Geleceğe Gastronomi: Kimlik, Kültür ve Modernite” paneli, Ergül Kanik, Osman Keskin ve aşçılık öğretmenlerini buluşturdu, katılımcılar, Mezopotamya mutfağının modern uyarlamalarını tartıştı. 20 Kasım’daki “Mezopotamya Raf Buluşması” çalıştayı, Diyarbakır İl Tarım ve Orman Müdürlüğü öncülüğünde sürdürülebilir tarımı ele aldı. 22 Kasım’da “Kaybolmaya Yüz Tutmuş Mezopotamya Bitkileri ve Kuraklık” söyleşisi, Mezopotamya Anadolu Gastronomi Eğitim Kültür Araştırma Derneği ev sahipliğinde iklim değişikliğinin lezzetlere etkisini irdeledi. Katılımcı Şefler ve Konuşmacılar: Gastronominin Yıldızları Fuar, Türkiye’nin önde gelen şeflerini ve uzmanlarını ağırladı. Şef Fırat Yakut, tadım atölyelerinde pratik sırlar paylaştı. Favori Lezzetler yazarı Esra Tapar, “Lezzetlerimizi tescil etmezsek başkaları sahiplenir” uyarısıyla workshopları  renklendirdi. Lezzetlerin Geleceğe Mirası 7. Mezopotamya Gurme Fuarı, Diyarbakır’ı gastronomi haritasında kalıcı bir nokta yaptı. 23 Kasım’da sona eren etkinlik, binlerce ziyaretçiye Mezopotamya’nın bereketini tattırırken, ekonomik iş birlikleri ve kültürel farkındalık yarattı. Favori Lezzetler olarak, Tuncay Tapar öncülüğünde edindiğimiz deneyimler, bir sonraki edisyon için umut vaat ediyor. Bu fuar, sadece mideleri değil, gönülleri de doyurdu: “Lezzetler, Mezopotamya’nın sonsuz hikayesi.” Ziyaret saatleri 11.00-20.00 arasında devam eden fuar, son gününde de yoğun ilgi gördü.