Son yıllarda Türkiye’nin turizmdeki yükselişiyle birlikte gastronomi festivalleri, bu zengin mutfağı tanıtmak için önemli bir araç olarak öne çıktı. Ancak, Adana’dan Gaziantep’e, Alaçatı’dan Hatay’a, Afyon’undan Diyarbakır’ına kadar illerin kendi başlarına düzenlediği festivaller, ne yazık ki amacından sapmış görünüyor. Sektörün deneyimli isimleri, bu etkinliklerin Türk mutfağını yüceltmekten çok bireysel gösteriş sahnesine dönüştüğünü söylüyor. Peki, gastronomi festivalleri nasıl olmalı ve ülke tanıtımına nasıl katkı sağlamalı? Sorunun özünde, organizasyonların odak noktasını kaybetmesi yatıyor. Gastronomi festivalleri, yerel lezzetleri tanıtmak, kültürel mirası sergilemek ve turizmi canlandırmak için düzenlenmeli. Ancak bugün birçok festival, sektörle ilgisiz katılımcıların sosyal medya için poz verdiği, şov odaklı bir etkinliğe dönüşmüş durumda. Yerel yönetimlerin ya da bağımsız organizatörlerin düzenlediği bu festivaller, çoğu zaman ticari kaygılar ya da popülerlik arayışıyla şekilleniyor. Örneğin, bir kebap festivalinde yöresel lezzetlerin gölgesinde influencer’ların selfielerinin ya da alakasız markaların reklamlarının öne çıkması, Türk mutfağının derinliğini gölgeliyor. Sektör temsilcileri haklı: Bu tür etkinlikler, Türk mutfağının özgünlüğünü ve kalitesini dünya sahnesine taşımaktan çok, yerel bir şov alanına indirgiyor. Gastronomi festivallerinin ülke tanıtımına zarar vermemesi için ne yapılmalı? İlk olarak, bu etkinlikler Kültür ve Turizm Bakanlığı ile il kültür müdürlüklerinin liderliğinde, profesyonel bir çerçeveye oturtulmalı. Bakanlık, gastronomi turizmini güçlendirmek için zaten adımlar atıyor; örneğin, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) 2025 hedeflerinde gastronomi turizmini öncelikli alanlardan biri olarak belirledi. Festivaller, bu vizyonla uyumlu olmalı: Standartlar belirlenmeli, katılımcılar sektör profesyonellerinden oluşmalı ve etkinlikler Türk mutfağının otantik unsurlarını vurgulamalı. Mesela, Gaziantep’in UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil olması gibi başarılar, festivallerde uluslararası bir vitrin olarak kullanılabilir. Yerel yönetimlerin yerine merkezi bir koordinasyon, etkinliklerin kalitesini artırır ve mesajın tutarlılığını sağlar. İkinci olarak, festivallerin içeriği yeniden yapılandırılmalı. Yöresel lezzetlerin hikayeleri, şeflerin ve yerel üreticilerin bilgi birikimi ön planda olmalı. Örneğin, bir zeytin festivalinde zeytinyağının üretim süreci, tarihçesi ve sağlık faydaları anlatılabilir; tadım atölyeleri ve şef söyleşileri düzenlenebilir. Katılımcılar arasında sektörle ilgisiz isimler yerine, gastronomi öğrencileri, yerel çiftçiler ve deneyimli şefler yer almalı. Böylece festivaller, hem yerli hem de yabancı ziyaretçilere Türk mutfağının ruhunu ve çeşitliliğini aktarabilir. Ayrıca, dijital platformlar ve uluslararası medya ile işbirliği yapılarak festivaller dünya çapında tanıtılabilir. Örneğin, digital platformların gastronomi belgesellerine ilham veren formatlar, Türk mutfağını küresel bir kitleye taşıyabilir. Son olarak, festivallerin ülke tanıtımına katkısı ölçülebilir olmalı. Turist sayılarındaki artış, gastronomi turlarına katılım oranları veya uluslararası medyada yer alma gibi somut göstergeler hedeflenmeli. Örneğin, 2025’te Türkiye’nin 65 milyon turist hedefiyle gastronomi festivalleri, yabancı ziyaretçilere özel paket turlar ve deneyim rotalarıyla desteklenirse, hem ekonomik hem de kültürel bir kazanım sağlanır. Ancak bu, sadece profesyonel bir organizasyonla mümkün. Türk mutfağı, Türkiye’nin tanıtımında bir elçi, bir kültür köprüsü. Gastronomi festivalleri, bu elçinin sesini duyurmak için eşsiz bir fırsat. Ama bu fırsatı, gösterişten uzak, özüne sadık ve profesyonelce değerlendirmeliyiz. Bakanlık, yerel yönetimler ve sektör paydaşları el ele verirse, festivallerimiz sadece birer şov sahnesi olmaktan çıkar, Türk mutfağını hak ettiği küresel prestije taşır. Şimdi, lezzetlerimizi dünyaya anlatma zamanı!